Türkiye’de ve dünyada günlük yaşamın vazgeçilmez bir parçası olan çay, çoğu kişi için günün her saatinde rahatlatıcı bir içecek olarak görülüyor. Ancak gastroenterolog Dr. Saurabh Sethi, sosyal medya hesabında yaptığı açıklamayla çayın yanlış tüketilmesi durumunda sandığımızdan çok daha ciddi sağlık sorunlarına yol açabileceğini anlattı.
İngiliz The Express gazetesine de yansıyan bu açıklamada Dr. Sethi, özellikle mide hassasiyeti yaşayanlar ve karaciğer sağlığına dikkat etmeye çalışanlar için önemli uyarılarda bulundu. Bağırsak ve karaciğer üzerinde olumsuz etkileri olabilecek altı temel hatayı sıralayan uzman, çayın doğru şekilde tüketilmesinin sağlık açısından büyük fark yaratacağını söylüyor.
AÇ KARNINA ÇAY İÇMEK MİDE ZARINI TAHRİŞ EDİYOR
Dr. Sethi’nin ilk uyarısı, aç karnına çay içmenin yaygın ama zararlı bir alışkanlık olduğuna yönelik. Çayda bulunan kafein ve tanenlerin mide zarında tahrişe yol açtığını belirten Sethi, bunun reflü, mide ağrısı, bulantı ve dehidrasyon gibi sorunları tetikleyebileceğini ifade ediyor.
Ayrıca çayın demir emilimini azaltması, özellikle kansızlık problemi yaşayan bireyler için ayrı bir risk oluşturuyor. Sabah ilk iş olarak çay içenlerin bu etkileri göz önünde bulundurması gerektiği belirtiliyor. Hafif bir atıştırmadan sonra çay tüketmek, mideyi korumak adına daha sağlıklı bir seçenek olarak öne çıkıyor.
AŞIRI ŞEKERLİ ÇAYLAR KARACİĞER VE METABOLİZMA İÇİN BÜYÜK RİSK
Bazı soğuk çayların veya sütlü çay çeşitlerinin tek bardakta 30–40 grama kadar şeker içerebildiğini hatırlatan Dr. Sethi, bu oranların Tip 2 diyabet ve insülin direnci başta olmak üzere birçok hastalığın zeminini hazırladığını söylüyor. Şekerli içeceklerin düzenli tüketiminin alkolsüz yağlı karaciğer hastalığı riskini de artırdığı biliniyor.
Gün içinde birden fazla bardak şekerli çay tüketmenin, fark edilmeden toplam şeker alımını ciddi şekilde yükselttiği belirtiliyor. Uzmanlar, çayın tadına alışmak için şeker miktarını kademeli olarak azaltmanın sağlıklı bir başlangıç olacağını vurguluyor.
“DETOKS” VE ZAYIFLAMA ÇAYLARI GİZLİ MÜSHİL ETKİSİ TAŞIYOR
Son yıllarda sosyal medya ve reklamlarda sıkça karşılaşılan detoks çayları, pek çok kişi tarafından hızlı sonuç vaat ettiği için tercih ediliyor. Ancak Dr. Sethi, bu ürünlerin çoğunda fark edilmeyen müshil etkili maddeler bulunduğunu ve aşırı tüketimin ciddi sağlık sorunlarına yol açabileceğini belirtiyor.
Elektrolit dengesizliği, bağırsak hasarı ve yoğun susuzluk bu çayların sık kullanımında ortaya çıkabilecek başlıca sorunlar arasında yer alıyor. Bu ürünlerin bilinçsizce kullanılmaması gerekiyor.
YEŞİL ÇAY TAKVİYELERİNİN FAZLASI KARACİĞERİ ZORLAYABİLİYOR
Yeşil çay sağlıklı bir içecek olarak bilinse de kontrolsüz şekilde kullanılan yeşil çay ekstraktı takviyelerinin karaciğer üzerinde toksik etki gösterebildiği belirtiliyor.
Dr. Sethi, sıvı ya da tablet formundaki yoğun ekstraktların yüksek dozlarda alınmasının çeşitli karaciğer fonksiyon bozukluklarıyla ilişkilendirildiğini ifade ediyor. Bu nedenle yeşil çayın faydasından yararlanmak isteyenlerin, takviyeler yerine normal demleme çayı tercih etmeleri daha güvenli bir yol olarak öneriliyor.
ÇOK SICAK ÇAY TÜKETMEK YEMEK BORUSU İÇİN TEHLİKELİ
Uzmanın dikkat çektiği bir diğer önemli nokta ise çayın sıcaklığı. Dr. Sethi, çayın 65°C’nin üzerindeki sıcaklıklarda tüketilmesinin yemek borusuna zarar verdiğini ve kanser riskini artırdığını söylüyor.
2020 yılında Çin’de yapılan bir araştırma da bu bulguyu güçlendiren sonuçlar ortaya koymuştu. “Çay mutlaka birkaç dakika bekletildikten sonra içilmeli” diyen uzmanlar, yüksek ısının yemek borusundaki hücrelere zarar verdiğini belirtiyor.
GECE GEÇ SAATLERDE ÇAY İÇMEK UYKU DÖNGÜSÜNÜ BOZUYOR
Çay kahveden daha az kafein içerse de gece saatlerinde tüketildiğinde uyku kalitesini olumsuz etkileyebiliyor. Dr. Sethi, özellikle chai türü çayların ve yeşil çayın akşam saatlerinde tüketilmemesi gerektiğini ifade ediyor.
Kaliteli uykunun karaciğer ve bağırsak sağlığı için hayati önemde olduğunu vurgulayan Sethi, kafeinin vücudun gece boyunca gerçekleştirdiği yenilenme süreçlerini sekteye uğratabileceğini hatırlatıyor.