Biyopsi Nedir ve Nasıl Yapılır?

Biyopsi Nedir? Sağlık, tüm canlılar için kritik bir öneme sahiptir ve sağlığımızı korumak için birçok yöntem deneriz. Gelişen teknoloji sayesinde, teşhislerin doğruluğu artmış ve sağlık hizmetleri daha güvenli hale gelmiştir. Peki, vücuttan alınan dokuların veya hücrelerin tanısı nasıl yapılır? İşte biyopsinin detayları…

Kütahya Haber’in en güncel sağlık haberlerini almak için ‘buraya‘ tıklayabilirsiniz.

Biyopsi Nedir?

Biyopsi, vücuttaki anormal dokuların veya hücrelerin tanı ve tedavisi için yapılan bir tıbbi prosedürdür. Farklı türleri bulunur ve hastanın sağlık durumuna göre uygulanır. Biyopsi sırasında alınan doku veya hücre örneği, patolojik inceleme için laboratuvara gönderilir ve tanı için sonuç beklenir. İnceleme sırasında doku mikroskop altında incelenir ve gerektiğinde ek testler yapılabilir. Biyopsi sonuçları, doktorların doğru tanı koymasını ve uygun tedavi planını oluşturmasını kolaylaştırır.

Biyopsi Çeşitleri

Biyopsi türleri, hastanın sağlık durumuna ve örneğin alınacağı bölgeye göre değişiklik gösterebilir. İşte biyopsi çeşitleri:

İnce İğne Aspirasyon Biyopsisi (İİAB)

Açıklama: İnce bir iğne kullanılarak, yüzeydeki veya yüzeye yakın kitlelerden doku veya hücre örneği alınır.
Kullanım Alanları: Tiroid nodülleri, lenf nodülleri, akciğer nodülleri gibi küçük kitlelerin tanısında kullanılır.
Avantajlar: Genellikle lokal anestezi ile yapılır ve hızlı bir iyileşme süreci sağlar.

Kalın İğne (Tru-cut) Biyopsisi

Açıklama: Daha büyük doku örnekleri almak için kalın bir iğne kullanılır. Çekirdek iğne, vakum yardımlı ve stereotaktik yöntemler olmak üzere üç çeşidi vardır.
Kullanım Alanları: Meme, karaciğer ve prostat gibi büyük kitlelerin değerlendirilmesinde tercih edilir.

Cerrahi Biyopsi

Açıklama: Genel veya lokal anestezi altında yapılır ve daha büyük veya derin kitlelerden doku alınır. Açık cerrahi veya laparoskopik yöntemlerle uygulanır.
Kullanım Alanları: Diğer biyopsi yöntemleriyle yeterli bilgi alınamadığında tercih edilir.

Deri Biyopsisi

Açıklama: Punch, eksizyonel veya tıraş biyopsi yöntemleriyle ciltten doku örneği alınır. Lokal anestezi ile yapılır.
Kullanım Alanları: Ciltteki lezyonları veya anormal dokuları incelemek için kullanılır.

Fırça Biyopsisi

Açıklama: Endoskopik olarak yapılır ve küçük bir fırça ile dokuya sürülerek alınan sürüntü incelenir.
Yöntem: Bu yöntem, genellikle endoskopik prosedürler sırasında kullanılır.

Koryonik Villus Biyopsisi (CVS)

Açıklama: Gebeliğin 10-12. haftaları arasında yapılan bu biyopsi, anne karnındaki bebeğin genetik ve kromozomal anormalliklerini tespit etmek için uygulanır.
Yöntem: Serviksten veya karından yapılabilir.

Koni Biyopsisi

Açıklama: Uterus serviksinden koni biçiminde doku çıkarma işlemidir.
Yöntem: Genellikle servikal anormalliklerin değerlendirilmesinde kullanılır.

Endoskopik Biyopsi

Açıklama: Endoskop kanalından geçirilen aletlerle küçük doku parçaları alınır. Doku, koterizasyon (yakma) veya başka yöntemlerle kesilir ve çıkarılır.
Yöntem: İç organlardan örnek almak için tercih edilen bir yöntemdir.

Senitel Lenf Nodu Biyopsisi

Açıklama: Kanser hücrelerinin yayılma ihtimalinin yüksek olduğu lenf nodunu belirlemek için kullanılır. Hastaya mavi boya uygulanır ve ilk olarak boyayı taşıyan lenf nodu tespit edilerek çıkarılır.
Yöntem: Lenfatik damarlar boyayı taşır ve ilgili bölge çıkarılır.

Tıraşlama Yöntemi ile Biyopsi

Açıklama: Ciltteki lezyonun altındaki bölgenin, cildin üst kısmı ile birlikte çıkarılması işlemidir.
Yöntem: Tıraşlama yöntemi ile yapılan bu biyopsi, genellikle deri yüzeyindeki lezyonları değerlendirmek için kullanılır.

Stereotaktik Biyopsi

Açıklama: Beyin ve memede kullanılan bu yöntemle, tomografi yardımıyla biyopsi alanı belirlenir. Bir iğne veya tel yardımıyla biyopsi yapılır.
Yöntem: Görüntüleme teknikleri kullanılarak hassas bir şekilde biyopsi yapılır.

Punch Biyopsisi

Açıklama: Çoğunlukla ciltte uygulanan bu yöntemle küçük bir kesme aleti kullanılarak doku parçası çıkarılır.
Yöntem: Deri üzerindeki anormal alanların değerlendirilmesinde kullanılır.

Vakum Biyopsisi

Açıklama: Vakum yardımlı biyopsi, keskin kenarı ve deliği olan bir iğnenin lezyon içine yerleştirilmesi ile başlar. İğne, ileri geri hareket ettirilerek dokuları tıraşlar ve vakum ile çekilir.
Yöntem: Vakum ile doku örneği almak için tercih edilen bir yöntemdir.

Biyopsi ile alınan tüm doku örnekleri, şeffaf cam veya plastik kaplara konularak patoloji laboratuvarına gönderilir. Ameliyat sırasında yapılan biyopsiler, laboratuvar ortamında öncelikli olarak incelenir ve uzman hekimler tarafından makroskobik ve mikroskobik olarak değerlendirilir.

Biyopsi Neden Yapılır?

Biyopsi, muayene sonrası vücutta tespit edilen kitlenin kanser hücresi taşıyıp taşımadığını belirlemek için yapılır. Kanser tanısında en kesin yöntem olarak bilinir ve tedavi sürecinin belirlenmesinde önemli bir rol oynar.

Biyopsi Nasıl Yapılır?

Uzman hekim tarafından uygun koşullarda yapılan biyopsi, sağlık açısından genellikle tehlikesiz bir prosedürdür. Biyopsi, yapıldığı bölgeye bağlı olarak farklı ekipmanlar ve teknikler kullanılarak gerçekleştirilir. Bazı biyopsi türleri, doğru sonuçlar elde etmek için görüntüleme teknikleri (örneğin ultrason, BT veya MRI) eşliğinde yapılır. Diğerleri ise cerrahi müdahale sırasında veya sonrasında uygulanır. Ayrıca, birçok biyopsi lokal anestezi altında gerçekleştirilir, bu da hastanın işlem sırasında konforunu artırır.

Akciğer Biyopsisi Nasıl Yapılır?

Akciğer hastalıkları veya akciğer kanseri şüphesi durumunda hızlı ve kesin tanı koymak için akciğer biyopsisi yapılır. İşlem genellikle şu şekilde gerçekleştirilir:

Görüntüleme: Çekilen akciğer filmi veya tomografi sonrasında fark edilen kitlenin bulunduğu bölge belirlenir.
Anestezi: Akciğerdeki kitlenin bulunduğu bölgeye lokal anestezi uygulanır.
Biyopsi Yöntemleri: İnce iğne aspirasyon biyopsisi veya kalın iğne biyopsisi kullanılarak doku parçaları alınır. İşlem, genellikle ultrason veya bilgisayarlı tomografi ile görüntüleme eşliğinde yapılır.
İşlem: Akciğer zarını delen geniş bir iğne içinden geçirilen daha ince bir iğne yardımıyla örnekler alınır. Bu sayede akciğer zarına hava kaçması engellenir veya hava kaçarsa boşaltılabilir.

Karaciğer Biyopsisi Nasıl Yapılır?

Karaciğer hastalıklarının teşhis ve değerlendirilmesi için yapılan karaciğer biyopsisi aşağıdaki adımlarla gerçekleştirilir:

Hazırlık: İşlem öncesi damar yolundan sedatif ilaç verilir. Hastanın işlemden 5-6 saat önce aç kalması gerekir.
İşlem: Sırt üstü yatan hastanın karın bölgesinde küçük bir kesi açılır. İğne biyopsisi yöntemi ile doku parçası alınır.
Gözlem: Hasta işlem günü hastanede gözlem altında tutulur ve ertesi gün taburcu edilir.

Böbrek Biyopsisi Nasıl Yapılır?

Böbrek hastalıklarının teşhisinde veya böbrek nakil durumunun değerlendirilmesinde kullanılan böbrek biyopsisi şu adımlarla yapılır:

Görüntüleme ve Anestezi: Lokal anestezi altında ve ultrason eşliğinde yapılır.
İşlem: Yaklaşık yarım saat süren işlemde, iğne biyopsisi yöntemi ile doku örneği alınır.
Gözlem: İşlemden sonra kanama riski nedeniyle hasta 24 saat müşahede altında tutulur. Bu süre zarfında idrar ve kan sayımları yapılır.

Meme Biyopsisi Nasıl Yapılır?

Meme kitlesinin değerlendirilmesi için yapılan meme biyopsisi çeşitli yöntemlerle yapılabilir:

Görüntüleme ve Anestezi: Ultrason, MRI veya tomografi eşliğinde yapılır. Lokal anestezi veya genel anestezi kullanılarak uygulanabilir.
Biyopsi Yöntemleri: İğne biyopsisi, vakumlu biyopsi veya cerrahi biyopsi yöntemleri kullanılır. Yöntem, kitlenin büyüklüğüne göre belirlenir.

Tiroit Biyopsisi Nasıl Yapılır?

Tiroit nodüllerinin değerlendirilmesi için yapılan tiroit biyopsisi şu adımlarla gerçekleştirilir:

Görüntüleme ve Anestezi: İşlem öncesinde radyoloji uzmanı tarafından detaylı ultrason ile giriş ve geçiş yolu belirlenir. Lokal anestezi altında yapılır.
İşlem: İnce iğne aspirasyonu tekniği ile tiroit nodülünden hücre alınır. Birden fazla nodül varsa, her nodül için ayrı ayrı işlem yapılır.
Sonrası: İşlem sonrası hasta yaklaşık yarım saat gözlem altında tutulur ve ardından normal hayatına dönebilir.

Biyopsi Öncesinde ve Sonrasında Dikkat Edilmesi Gerekenler

Hazırlık: İlaç harici genellikle özel bir hazırlık gerekmez. Ancak, kullanılan ilaçlar veya mevcut sağlık durumları hakkında doktorunuza bilgi vermeniz önemlidir. Hamilelik veya hamilelik şüphesi durumunda doktorunuza bildirmeniz gerekebilir.
İyileşme Süreci: Doktorun önerilerine uyarak, işlem sonrası en az 6 saat ayağa kalkılmaması tavsiye edilir. Kan basıncı, nabız ve solunum değerlerinin izlenmesi, kanama ve diğer belirtiler için idrar tahlili ve tam kan sayımı testleri yapılabilir.

Biyopsi türleri arasında farklılıklar oluşabileceğinden, en kesin bilgi için doktorunuza danışmanız gerekmektedir.

Kütahya Haber’in en güncel sağlık haberlerini almak için ‘buraya‘ tıklayabilirsiniz.