University College London (UCL) araştırmacılarının yaptığı yeni bir çalışma, uzaya yapılan roket fırlatmalarının rekor seviyelere ulaşmasının çevreye olan etkilerini gözler önüne serdi. Profesör Eloise Marais liderliğindeki ekip, özellikle 2024 yılında artan fırlatmaların, atmosferin üst katmanlarına şimdiye kadar görülmemiş miktarda kirletici madde saldığını vurguladı.
Araştırma, artan roket fırlatmalarının yalnızca yer yüzeyinde değil, uzayın atmosfer katmanlarında da ciddi kirlilik yarattığını ortaya koyuyor. Bu durum, özellikle mega takımyıldız projeleriyle birlikte uzay çevresinin ve iklimin daha önce öngörülenden daha fazla tehdit altında olduğunu gösteriyor.
MEGA TAKIMYILDIZLAR VE İKLİM ETKİSİ
Çalışma kapsamında dikkat çekilen bir diğer konu, SpaceX gibi şirketlerin Starlink uyduları ve benzeri mega takımyıldız projeleri. Araştırmaya göre bu uyduların fırlatılmasıyla ortaya çıkan emisyonlar, yer seviyesindeki kaynaklardan çok daha uzun süre atmosferde kalıyor ve iklim üzerinde beklenenden 500 kat daha fazla ısınma etkisine yol açabiliyor.
Uzmanlar, bu durumun iklim değişikliği ile mücadelede ek bir sorun oluşturduğunu belirtiyor. Mega takımyıldızların artan sayısı, hem uzay kirliliğini hem de atmosferin üst katmanlarındaki emisyon yoğunluğunu ciddi şekilde artırıyor.
YENİ ROKET YAKITLARI OZON TABAKASINI TEHDİT EDİYOR
Araştırmada, gelecekte fırlatılması planlanan roketler için kullanılacak yeni katı yakıtların, ozon tabakasına zarar veren klor bileşikleri üretebileceği uyarısı da yer aldı. Bu durum, uluslararası anlaşmalarla sağlanan ozon tabakası koruma çalışmalarını riske atabilir.
Profesör Stuart Martin, mevcut uluslararası yasaların uzay çöplerini temizlemeyi zorlaştırdığını ifade ederek, bir cismin fırlatıldığı ülkenin o cismin sahibi olduğunu ve kendi yasalarının geçerli olduğunu belirtti. Bu durum, uzay kirliliği sorununa küresel bir çözümün gerekliliğini ortaya koyuyor.
Araştırmacılar, küresel iş birliği ve düzenlemelerin, hem mega takımyıldız projelerinin hem de artan roket fırlatmalarının neden olduğu çevresel riskleri azaltmak için kritik olduğunu vurguluyor.