Adıyaman’ın Gerger ilçesinde köylüler, kışlık yiyeceklerini yüzyıllardır süregelen geleneksel yöntemlerle mağarada saklamayı sürdürüyor.
Avacık Yaylası’nda sarp kayalıkların arasında bulunan 1800 rakımlı mağara, doğal bir soğuk hava deposu gibi işlev görüyor. İlkbahar sonunda mağaraya bırakılan tulum peyniri, çökelek ve yağ, yaz boyunca serin ortamda yavaş yavaş olgunlaşıyor. Havaların soğumasıyla ürünlerini mağaradan çıkaran köylüler hem kışlık ihtiyaçlarını karşılıyor hem de fazla ürünleri satarak gelir elde ediyor.
“BUZDOLABINDA AYNI TADI BULAMAZSIN”
Köylülerden Mehmet Ay, mağaranın yüzlerce yıldır kullanıldığını belirterek, geleneğin kuşaktan kuşağa aktarıldığını ifade etti.
Ay, mağarada saklanan ürünlerin doğal ortamda kıvam ve lezzet kazandığını vurgulayarak şunları söyledi:
“Dedemden ve babamdan duyduğuma göre burası 300-400 yıllık bir yer. Çökelek, yağ ve peynirimizi buraya bırakırız, yaklaşık 4 ay burada kalır ve kıvamını alır. Sonra yağmur başlayınca ürünleri eve götürürüz. Buzdolabında ürünler donuyor ve tadı bozuluyor. Mağarada ise yavaş yavaş olgunlaşıyor, bu yüzden tadı çok farklı oluyor.”
YABANİ HAYVANLARA KARŞI FOTOKAPAN ÖNLEMİ
Bölge halkından Ahmet Selim ise mağaranın üç köy tarafından ortak kullanıldığını söyledi.
Selim, ürünlerin mağarada doğal lezzetini koruduğunu belirterek, “Ürünlerimizi buraya getirip bırakıyoruz, yaklaşık 4 ay kalıyor. Daha sonra ihtiyaç kadarını alıyor, kalanını satıyoruz.” dedi.
Son dönemde mağaraya yabani hayvanların dadandığını anlatan Selim, “Bir hayvanın ürünlere zarar verdiğini fark ettik. Bunun vaşak olabileceğini düşünüyoruz ama kesin göremedik. Bu nedenle fotokapan yerleştirerek takip etmeye başladık.” ifadelerini kullandı.