Mehir nedir? Mehir ne zaman ödenir?

İslam dininde evlilik akdinin bir parçası olarak yer alan mehir, evlenen erkeğin eşine vermesi gereken para veya maldır. Mehirin ne olduğu ve ne zaman ödenmesi gerektiği, evlenen veya evlenmeyi düşünen birçok kişi tarafından merak edilen konulardan biridir.

Mehirin Tanımı ve Önemi

Mehir, Kur’an-ı Kerim’de belirtildiği üzere evlenen erkeğin kadına vermekle yükümlü olduğu bir bedeldir. Nikahın bir sonucu olarak kabul edilir ve kadının evlilik sürecinde haklarından biridir. Mehir, evlilik akdi sırasında belirlenmiş olsa da, belirlenmemişse veya belirtilmiş olsa dahi verilmemesi şart koşulsa bile kadına haktır.

Mehir Çeşitleri

Mehir çeşitleri, nikah anında belirlenip belirlenmemesine göre farklılık gösterir. Eğer mehir miktarı nikah sırasında belirlenmişse, buna “mehr-i müsemmâ/belirlenmiş mehir” denir. Ancak nikah sırasında mehir miktarı belirlenmemişse veya geçersiz sayılmışsa, kadın “mehr-i misil/emsal mehir” hakkına sahip olur. Bu durumda mehir miktarı, kadının akrabaları arasında benzer durumda olanların aldığı mehir miktarına denk gelir.

Mehirin Ödenme Zamanı

Mehirin ödenme zamanına göre iki türü vardır: “peşin mehir/mehr-i muaccel” ve “vadeli mehir/mehr-i müeccel”. Peşin mehir, evlilikle birlikte hemen ödenen mehirdir. Kadın, peşin mehri almadan kocanın evine gitmeme hakkına sahiptir. Vadeli mehir ise daha sonraki bir tarihte ödenmek üzere belirlenen mehirdir. Eğer bir tarih belirlenmemişse, boşanma durumunda mehir ödenmesi gerekir. Mehirin miktarı, farklı mezheplere göre değişiklik gösterse de genellikle belirli bir alt sınır bulunmaktadır.

Mehirin Miktarı

Mehir olarak maddi veya malî değeri olan her türlü menfaat kabul edilebilir. Mehirin miktarı Hanefi mezhebine göre en az 10 dirhem (yaklaşık iki koyun bedeli), Malikilere göre ise 3 dirhem gümüş olarak belirlenmiştir. Diğer mezheplerde ise mehirin alt veya üst sınırı yoktur.

Mehir, evlilik sürecinde kadının haklarını koruyan önemli bir unsurdur ve İslam hukukunda titizlikle ele alınır. Evlenen kişilerin mehir konusunda bilgi sahibi olmaları, evlilik akdinin doğru bir şekilde gerçekleşmesi açısından önemlidir.