Nöbetçi Eczaneler
Buerger hastalığı, tütün kullanımının neden olduğu damar iltihabı sonucu ortaya çıkan, genellikle gençlerde görülen bir damar tıkanıklığı hastalığıdır.
Tütün içindeki kimyasalların damar iç yüzeyini tahriş ederek iltihaplanma ve şişmeye yol açtığı bu hastalık, tromboangiitis obliterans olarak da bilinir. 1908 yılında Leo Buerger tarafından detaylı olarak tarif edilen hastalık, genç erkekler arasında sıkça rastlanan bir sağlık sorunudur.
Buerger Hastalığına Neden Olan Faktörler
Tütün kullanımı, Buerger hastalığının gelişiminde önemli bir rol oynar. Sigara içindeki kimyasallar, kan damarlarının iç yüzeyini tahriş eder ve bu durum damarlarda iltihaplanma, şişme ve tıkanıklığa neden olabilir. Bu hastalığın tam nedeni bilinmemekle birlikte, genetik yatkınlık, bağışıklık sistemi anormallikleri ve tütün kullanımının bir araya gelmesinin rol oynadığı düşünülmektedir.
Buerger Hastalığının Belirtileri
Buerger hastalığı aktif olduğu dönemlerde belirgin belirtiler gösterir:
- İlgili damar bölgesinde hassasiyet ve ağrı.
- Genel kırgınlık, halsizlik, yorgunluk ve ateş.
- Ayak terlemesinde kayıp.
- Parmaklarda soğukluk ve hissizlik.
- Ayaklarda morarma ve yürümede zorluk.
- Gece artan istirahat ağrıları ve parmaklarda yaralar.
Bu belirtiler, hastalığın ilerleyen aşamalarında kangrenleşme ve uzuv kaybına kadar gidebilecek ciddi sonuçlara yol açabilir.
Buerger Hastalığı Kimlerde Görülür?
En çok 25-40 yaş arasındaki sigara içen genç erkekler arasında görülen Buerger hastalığı, Türkiye’de damar hastalıkları grubunun %7-10’unu oluşturur. Kadınlarda görülme olasılığı daha düşüktür ve vakaların sadece %2’sini kapsar. Hastalık, sigara içenlerde nikotin metaboliti olan cotinine’in damar duvarına karşı gelişen aşırı hassasiyetle ilişkilidir.
Buerger Hastalığının Teşhisi Nasıl Konulur?
Buerger hastalığının teşhisi için klinik olarak belirlenmiş kriterlere göre değerlendirme yapılır. Sigara içilmesi, 50 yaş altı, diz altı tutulumu, atheroskleroz risk faktörlerinin yokluğu ve üst ekstremite tutulumundan 4’ünün varlığı, hastalığın teşhisi için yeterli olabilir. Atardamar muayeneleri ve görüntüleme çalışmaları, tanı sürecine yardımcı olur.
Buerger Hastalığının Tedavisi Nasıl Yapılır?
Buerger hastalığının tedavisinde en önemli adım, sigaranın kesinlikle bırakılmasıdır. Alerjik reaksiyon olarak değerlendirilen hastalık, sigaranın bırakılmasıyla iyileşme gösterebilir. Ayrıca düzenli egzersiz, soğuk hava ve soğuk travmadan kaçınma, ilaç tedavisi ve gerektiğinde damar açıcı veya rekonstrüktif cerrahi müdahaleler kullanılabilir.
Buerger hastalığının tedavisindeki başarı, hastanın yaşam tarzı değişikliklerine ve tedavi planına bağlıdır. Uzman hekim gözetimindeki düzenli kontroller, hastalığın ilerlemesini önlemede önemli bir rol oynar.