Nöbetçi Eczaneler
Fitik Asidin Kimyasal Yapısı ve Görevi
Genellikle bitkilerin tohum ve kabuklarında depolanan fitik asit, tohum filizlendiğinde parçalanarak bitkinin fosfor ihtiyacını karşılar.
Bu özellik, bitkilerin büyüme sürecinde önemli bir rol oynar. Fitik asidin içerisinde bulunan fosfor, bitkilerin büyüme aşamasında enerji sağlar.
Fitik Asidin Besinlerdeki Rolü
Fitik asit, birçok besin maddesinde doğal olarak bulunur. Ancak aşırı miktarda tüketildiğinde vücutta çinko, kalsiyum ve demir gibi minerallerin emilimini olumsuz yönde etkileyebilir. Yine de, fitik asidin bu olumsuz etkileri yanında sağlığa olan faydaları da bulunmaktadır.
Fitik Asidin Antioksidan Özellikleri ve Cilt Sağlığı
Fitik asidin antioksidan özellikleri, özellikle cilt sağlığına önemli katkılarda bulunur. Cilt üzerindeki antioksidan etkisi sayesinde oksidatif stresi azaltarak çeşitli cilt sorunlarının önlenmesine yardımcı olabilir. Bunun yanı sıra, fitik asidin içeriğindeki antioksidanlar, özellikle kolon kanseri gibi bazı kanser türlerinin oluşumunu engellemeye yardımcı olabilir.
Hangi Besinlerde Bulunur?
Fitik asit, özellikle bitkilerin çekirdek (tohum) ve kabuk kısımlarında bulunur. İşte fitik asit içeren başlıca besinler:
- Badem
- Fasulye
- Bezelye
- Nohut
- Mercimek
- Fıstık
- Soya fasulyesi
- Keten tohumu
- Susam
- Ayçiçeği küspesi
- Ceviz
- Buğday tohumu
- Mısır
- Pirinç
Besinlerdeki Fitik Asit Miktarı
Fitik asit miktarı, farklı besinler arasında ve aynı bitki içerisinde bile önemli ölçüde değişiklik gösterir. Örneğin, bademler arasındaki fitik asit miktarı farkı 20 kat kadar olabilir. İşte bazı besinlerdeki fitik asit oranları:
- Badem: %0,4 – %9,4
- Kuru Fasulye: %0,6 – %2,4
- Mercimek: %0,3 – %1,5
- Fındık: %0,2 – %0,9
- Susam: %1,4 – %5,4
Fitik Asidin Azaltılması ve Sağlık Sorunları
Fitik asit miktarını azaltmak için besinlerin önceden ıslatılması, fermantasyon ve pişirme gibi yöntemler kullanılabilir. Ancak, fitik asidin mineral emilimini azaltması, mineral eksikliklerine neden olarak bazı sağlık sorunlarına yol açabilir. Fitik asit fazlalığında görülebilecek sağlık sorunları şunlardır:
- Anemi
- Yorgunluk ve halsizlik
- Kilo kaybı
- Hafıza zayıflığı
- Cinsel sorunlar
- Bağışıklık sisteminin zayıflaması
Fitik Asidin Günlük Alımı ve Fitik Asit Zararları
Fitik asidin günlük alımı ülkeden ülkeye değişiklik gösterir. Her ne kadar fitik asit tüketimini azaltmak önerilse de, belirli bir resmi öneri bulunmamaktadır. Vegan veya vejetaryen diyet uygulayanlar ile yetersiz beslenme durumunda olan kişiler fitik asit etkilerine daha fazla maruz kalabilir. Bu nedenle dengeli bir beslenmeyle birlikte fitik asit içeren besinleri tüketmek önemlidir.