Nöbetçi Eczaneler
Peritonit Nedir?
Peritonit, sindirim sisteminde meydana gelen delinme veya apandisit patlaması gibi durumlar sonucunda periton adı verilen karın zarının iltihaplanmasıdır. Aynı zamanda vücut sıvılarından kaynaklanan enfeksiyonlar veya tahrişler nedeniyle de ortaya çıkabilir. Peritonit, karın içinde bulunan organları etkileyerek, enfeksiyonun yayılmasıyla ciddi bir duruma dönüşebilir.
Peritonit (Karın İçi Enfeksiyonu) Nedir?
Peritonit, karın içini saran peritonun bakteri, mantarlar veya vücut sıvıları nedeniyle iltihaplanmasıdır. Enfekte olan vücut sıvıları veya herhangi bir enfeksiyon, peritoniti tetikleyebilir. Bu durum tedavi edilmediğinde ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir.
İki Tip Peritonit Bulunur:
- Spontan Bakteriyel Peritonit (SBP): Böbrek hastalığı veya siroz gibi durumlar sonucunda ortaya çıkan bu tip peritonit, bakterilerin neden olduğu bir enfeksiyonla gelişir.
- İkincil Peritonit: Karın bölgesindeki bir organın yırtılması sonucu oluşan bu tip peritonit, sekonder bir enfeksiyonun yayılmasıyla meydana gelir.
Peritonit Belirtileri
Peritonit, belirgin semptomlarla kendini gösterir. Bu belirtiler arasında şunlar yer alır:
- Şiddetli Karın Ağrısı ve Hassasiyet: Karın içindeki organlarda meydana gelen iltihaplanma, şiddetli ağrılara neden olabilir.
- Şişmiş Karın Bölgesi: Peritonitin etkisiyle karın bölgesi genişleyebilir.
- Dehidrasyon: Vücut sıvılarındaki kayıplar nedeniyle dehidrasyon görülebilir.
- Ateş: Enfeksiyonla birlikte vücut sıcaklığında artış yaşanabilir.
- Bulantı ve Kusma: Mide ve bağırsaklardaki problemler nedeniyle bulantı ve kusma görülebilir.
- Hızlı Nabız: Enfeksiyonun etkisiyle nabız hızlanabilir.
- Nefes Darlığı: Peritonit, solunum sistemini etkileyerek nefes darlığına yol açabilir.
- Yorgunluk ve Halsizlik: İltihaplanma ve vücut savunma sistemini çalıştırma çabası, yorgunluk ve halsizlikle sonuçlanabilir.
- Bacak ve Ayaklarda Ödem: Vücut sıvılarının dengesizleşmesi sonucu bacak ve ayaklarda ödem olabilir.
- Kolay Morarma ve Kanama: Trombositopeni nedeniyle kolay morarma ve kanama görülebilir.
Peritonit Nedenleri
Peritonit, genellikle bakteri veya mantarların karın içine girmesiyle oluşur. Ayrıca aşağıdaki durumlar da peritonite neden olabilir:
Kimyasal Nedenler:
- Şiddetli İltihaplanma (Kolesistit): Safra kesesinden sızan safra, dokularda delinmeye neden olabilir.
- Pankreatit: Pankreas iltihaplanması, dokularda delinmelere yol açabilir.
- Ülser: Midenizden sızan mide asidi, karın içindeki dokulara zarar verebilir.
- Tümör veya Kist Yırtılması: Karın içindeki dokulara zarar verebilecek bir tümör veya kistin yırtılması kimyasal peritonite neden olabilir.
Bulaşıcı Nedenler:
Birincil Bulaşıcı Peritonit:
- Spontan Bakteriyel Peritonit (SBP): Asit birikimi olan kişilerde gelişebilir. Asit, bağışıklık sistemini tehdit eden hastalıklardan kaynaklanabilir.
İkincil Bakteriyel Peritonit:
- Apandisit
- Peptik Ülser (Mide Yarası)
- Divertikülit
- Bulaşıcı Pankreatit
- Dış Gebelik
- Karında Travma veya Yaralanma
- Karın Cerrahisi
Peritonit Teşhisi ve Tedavisi
Peritonit belirtileri görüldüğünde, uzman bir doktora başvurmak önemlidir. Teşhis sürecinde röntgen, kan, sıvı ve idrar testleri, BT taramaları ve MR gibi görüntüleme testleri uygulanabilir. Tedavi genellikle antibiyotik kullanımını içerir. Enfeksiyona neyin sebep olduğu belirlendikten sonra daha etkili antibiyotikler uygulanabilir. Ciddi durumlarda cerrahi müdahale gerekebilir.
Peritonit Komplikasyonları
Peritonit, çeşitli komplikasyonlara yol açabilir. Bunlar arasında septisemi ve sepsis, dehidrasyon, elektrolit dengesizlikleri, kabızlık, idrar tutulması ve bağırsaklardaki iltihaptan kaynaklanan yara dokusu bulunmaktadır.
Peritonit, ciddi bir sağlık sorunudur ve zamanında teşhis ve tedavi önemlidir. Eğer peritonit belirtileri yaşanıyorsa, derhal bir sağlık profesyoneline başvurmak hayati önem taşır.