Nöbetçi Eczaneler
Gut hastalığı, halk arasında “padişah, kral ve zengin hastalığı” olarak bilinir. Bu hastalık, özellikle et tüketimi ile ilişkilendirilse de, sadece beslenme alışkanlıklarıyla değil, aynı zamanda metabolik sorunlar ve diğer hastalıklarla da ilişkilidir.
Osmanlı padişahlarından Kanuni Sultan Süleyman’ın gut hastalığı nedeniyle vefatı, tarih boyunca bu hastalığa “padişah hastalığı” denmesine yol açmıştır.
Gut Hastalığının Evreleri
Gut, eklemlerde ve çevresinde ürik asit kristallerinin birikmesine bağlı olarak ağrılı bir artrit türüdür. Hastalık akut atak, interkritik dönem, kronik gut ve tofüslü gut olmak üzere dört evrede ele alınır.
- Akut Atak: Eklemde ani başlayan, 5-10 gün süren şişme ve ağrı ile karakterizedir.
- İnterkritik Dönem: Hastanın şikayetleri ortadan kalkmıştır, ancak bir sonraki evrede şiddetli semptomlar ortaya çıkabilir.
- Kronik Gut: Tedavi edilmediği takdirde eklemlerde kalıcı ağrı, şişlik ve hareket kısıtlılığına yol açar. Kronikleşmesi romatoid artritle karışabilir.
- Tofüslü Gut: Ürik asit kristallerinin bir araya gelerek cilt altında veya dokularda birikmesine bağlı olarak oluşan şişliklerin olduğu evredir.
Gut Hastalığının Belirtileri
Gut hastalığı eklemlerde iltihaplanmaya bağlı olarak şişme, kızarıklık ve özellikle sabaha karşı vücutta asit iyonları birikmesine bağlı ağrı ile kendini gösterir. Belirtiler arasında etkilenen eklemlerde şişlik, gece uykudan uyandıran eklem ağrıları, yanma hissi ve hassiyet bulunur.
Gut Hastalığının Nedenleri
Gut hastalığının temel nedenleri arasında vücutta aşırı ürik asit üretimi, böbreklerin bu asitleri süzme yeteneğinin azalması ve metabolik sorunlar bulunmaktadır. Yaş, cinsiyet, genetik faktörler, diyabet, obezite gibi etkenler de gut hastalığını tetikleyebilir.
Gut Hastalığının Tanı ve Teşhisi
Gut hastalığının tanısı için ürik asit testi, eklem filmi çekimi ve eklemlerden sıvı alınması gibi yöntemler kullanılır. Bu bilgiler ışığında gut tanısı konulabilir.
Gut Hastalığının Tedavisi
Gut hastalığının tedavisi, semptomları yönetmeye, tetikleyen yiyecek ve içecekleri sınırlamaya ve ürik asit seviyesini düşürmeye yöneliktir. Akut ataklar için antienflamatuar ilaçlar kullanılır. Beslenme alışkanlıklarının düzenlenmesi, aşırı yorgunluktan kaçınılması ve hafif egzersizler de tedavi sürecini destekler.
Gut Hastalığı Diyeti
Gut hastaları için önerilen günlük et miktarı sınırlıdır ve süt, yoğurt gibi ürik asit dengesini sağlayan yiyeceklerle birlikte tüketilmelidir. Alkol tüketimi kesinlikle önerilmez. B
eslenme alışkanlıklarına dikkat edilmeli, kuru baklagiller ve bazı sebzelerin tüketimi kontrollü olmalıdır.