Ayak Mantarı Neden Olur?

Ayak mantarı, tıp literatüründe tinea pedis olarak adlandırılan bir cilt enfeksiyonudur ve en yaygın mantar enfeksiyonlarından biridir.

Ayak Mantarı Belirtileri Nelerdir?

Ayak mantarı belirtileri, ayağın herhangi bir yerinde olabilir. Ancak en yaygın olarak ayak parmakları veya ayak parmakları arasında olabilir. Belirtileri ise;

Kırmızı döküntü
Ayakta kaşıntı
Yanma hissi
Kırık, pullu cilt
Hoş olmayan koku
Ayak tabanlarında kepeklenme
Ayakta içi su toplamış yaralar

Erken tanı konulup tedavi edilmezse tırnaklara sıçrayabilir. Ayrıca deri bütünlüğü bozulduğu için dışarıdan giren bakteriler nedeniyle selülit (cilt enfeksiyonu) ve lenfanjit (lenf damarı enfeksiyonu) gibi daha şiddetli ikincil enfeksiyonlara yol açabilirler. Mantar enfeksiyonu çok kolay bulaşabileceği için, bu enfeksiyona sahip kişilerle aynı havlu veya terliklerin kullanılmaması gereklidir.

Ayak mantarı, özellikle ayakların sıcak, nemli ve kapalı ortamlarda uzun süre kalmasına bağlı olarak gelişir.

Ayak Mantarı Nedenleri

Mantarlar:

Ayak mantarının başlıca nedeni, mantar türleri olarak bilinen mikroorganizmaların ayak cildine bulaşmasıdır. En sık olarak Trichophyton ve Epidermophyton cinsi mantarlar bu tür enfeksiyonlara yol açar.

Nem ve Sıcaklık:

Ayak mantarı, ayakların sürekli olarak nemli ve sıcak koşullarda bulunmasından kaynaklanır. Bu tür koşullar, mantarların üremesi için uygun bir ortam oluşturur.

Kapalı Ayakkabılar ve Sentetik Çoraplar:

Ayakları sıkı ve kapalı ayakkabılar içinde tutmak, terlemeye neden olabilir ve ayak mantarının gelişmesine zemin hazırlar. Ayrıca, sentetik çoraplar da terin buharlaşmasını engelleyebilir.

Kişisel Temas:

Mantar enfeksiyonları kişiden kişiye bulaşabilir. Ortak ayakkabı veya havlu kullanımı gibi faktörler enfeksiyon riskini artırabilir.

Halka Açık Alanlar:

Yüzme havuzları, spor salonları, giyinme odaları gibi halka açık alanlar, mantarların bulaşma riskini artırabilir. Mantarlar, bu tür alanlarda zeminde yaşayabilirler.

Bağışıklık Sistemi Zayıflığı:

Bağışıklık sistemi zayıf olan kişiler, ayak mantarı ve diğer enfeksiyonlara daha açık olabilirler.

Genetik Yatkınlık:

Bazı kişilerin genetik yatkınlığı, mantar enfeksiyonlarına karşı daha savunmasız olmalarına neden olabilir.

Kötü Ayak Hijyeni:

Düzenli olarak ayakları yıkamamak veya kurulamamak, mantar enfeksiyonlarının riskini artırabilir.

Ayak mantarı genellikle kaşıntı, kızarıklık, kabuklanma ve kötü koku gibi belirtilerle kendini gösterir. Tedavi, genellikle antifungal kremler veya ilaçlarla yapılır. Ayrıca ayak hijyenine dikkat etmek, uygun ayakkabılar giymek ve ayakları kuru tutmak ayak mantarını önlemeye yardımcı olabilir.

Ayak Mantarı Nasıl Tedavi Edilir?

Mantar enfeksiyonunun tanısı fizik muayene ile konulur. Bazı durumlarda ise deri döküntüsünden kazıntı yapılarak mikroskop altında incelenir ve kesin tanı konulur. Erken teşhis edilen mantar enfeksiyonunun tedavisi deri üstüne sürülen kremlerle yapılabilir. Mantar enfeksiyonu inatçı bir hastalık olduğu için tekrarlama olasılığı oldukça yüksektir.

İleri dönem mantar enfeksiyonlarındaysa, krem tedavisinde kesin bir sonuç alınamayabilir. Bu vakalarda ağızdan alınan mantar ilaçları önerilebilir. Tırnak tutulumu durumunda tedavi güçleşmekte ve en az 3 ay mantar öldürücü ilaç ve 1 yıl tırnak cilası kullanılması gerekmektedir.

Uzun süreli tedavilerde hastanın ilaçları düzenli olarak kullanması çok önemlidir. Eğer tedavi erken kesilirse tekrarlama ve mantarın direnci gelişebilmektedir. Geç tanı konulmuş kronik vakalarda ikincil bakteriyel enfeksiyon eklenmiş ise, kişi hastanede yatırılarak damar yolu ile antibiyotik tedavisi uygulanabilir.