Türkiye genelinde uygulanmaya başlayan yeni yönetmelikle birlikte sürücü adaylarına getirilen kriterler daha da netleşti. Sağlık Bakanlığı ile İçişleri Bakanlığı'nın ortak çalışması sonucu yürürlüğe giren karara göre, 79 zeka puanının altında olan bireyler ehliyet almaya uygun sayılmayacak.
Yetkililer, bu düzenlemenin trafik güvenliğini artırmayı hedeflediğini belirtiyor. Trafikte dikkat, karar verme ve refleks gibi zihinsel yeterliliklerin son derece önemli olduğunu vurgulayan uzmanlar, sürücü adaylarının sadece bedensel değil, aynı zamanda zihinsel olarak da yeterli seviyede olmaları gerektiğini ifade ediyor.
Psikoteknik Rapor Şartı Genişletiliyor
Yeni uygulama çerçevesinde psikoteknik değerlendirme raporu daha da önem kazanıyor. Özellikle D ve E sınıfı gibi toplu taşıma veya ticari araç kullanımına yönelik ehliyetlerde, zeka testi gibi ölçütlerin kapsamı genişletilecek.
Uygulamada, sürücü adayları yetkili sağlık kuruluşlarında zeka seviyesi tespitine yönelik testlere tabi tutulacak. Eğer adayın zeka puanı 79’un altında çıkarsa, sürücü belgesi almaya uygun bulunmayacak.
Uzmanlardan Destek
Nöropsikoloji ve trafik psikolojisi uzmanları, bu kararın yerinde olduğunu savunuyor. Zeka seviyesi düşük bireylerin trafikte risk oluşturduğunu belirten uzmanlar, karar verme ve dikkat süresindeki eksikliklerin kazalara neden olabileceğini söylüyor.
Psikolog Dr. Zeynep D., “IQ seviyesi, sadece akademik başarıyla değil, aynı zamanda günlük yaşamı yönetme, karmaşık durumlarda karar verebilme ve dikkat sürdürebilme becerisiyle de ilgilidir. Bu nedenle özellikle direksiyon başında alınan kararlar açısından önemlidir,” dedi.
Ancak bazı kesimler bu uygulamanın ayrımcılık yaratabileceğini savunuyor. Özellikle zeka geriliği olmayan ancak çeşitli öğrenme güçlükleri yaşayan bireylerin bu karar nedeniyle mağdur olabileceği ifade ediliyor. Konuyla ilgili sivil toplum kuruluşları, kriterlerin daha objektif ve bireysel değerlendirmelerle uygulanmasını talep ediyor.
Ehliyet Alacaklara Uyarı
Yeni düzenleme kapsamında ehliyet almak isteyen bireylerin, sağlık raporu sürecine daha fazla dikkat etmesi gerekiyor. Adayların psikoteknik değerlendirmeyi başarıyla geçmesi ve yeterli zeka seviyesine sahip olduğunun belgelenmesi gerekiyor.